Yunanistan istihbaratı, Türkiye’nin Kıbrıs’a askeri müdahalesini tetikleyen darbe girişimine dair istihbarat raporlarını yayınladı. Belgeler, Atina’daki cuntanın darbe hazırlıklarını istihbarattan gizlediğini ortaya koyuyor.
Yunanistan Ulusal İstihbarat Servisi (EYP) 50 yıl önce Türkiye’nin Kıbrıs’a askeri müdahalesini tetikleyen darbeye dair bazı belgelerin gizliliğini kaldırdı. Kısmen sansürlenerek yayımlanan 58 belgede 1974 yılının Temmuz-Ağustos aylarına ait istihbarat bilgileri yer alıyor.
Türkiye, dönemin Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makarios’a yönelik 15 Temmuz tarihli darbeden beş gün sonra adaya asker çıkarmıştı. O tarihte Atina’da iş başındaki cunta rejimince desteklenen darbe, Kıbrıs’ın Yunanistan ile birleşmesini hedefliyordu.
EYP’nin gizliliğini kaldırdığı dokümanlara göre Yunanistan’ı içişlerine karışmakla suçlayan bazı Kıbrıslı yetkililer, darbeden günler öncesinde Ada’daki Yunan askeri varlığının sınır dışı edilmesini tartışıyordu. Belgeler, Atina’daki cunta rejiminin darbe hazırlıklarını istihbarattan gizlediğini de ortaya koydu.
Atina Ulusal Üniversitesi’nden tarih profesörü Evanthis Hatzivassiliou, “Yunanistan’daki diktatörlüğün yalnızca gerçekten gerekli olanları darbe konusunda bilgilendirdiğini” söyledi. Hatzivassiliou’ya göre darbe sonrasında ise EYP Türkiye’nin savaş hazırlıklarını “oldukça doğru” şekilde tespit etti ancak Atina uyarıları görmezden geldi. Türkiye’nin müdahalesinden kısa süre sonra Yunanistan’daki cunta rejimi yıkılmıştı.
DAHA FAZLA BELGE YAYINLANACAK
Belgelerin yayınlanmasından sonra EYP Başkanı Themistoklis Demiris, “50 yıl geçmişe bakmak için yeterince uzun ve güvenli bir süre” dedi, teşkilatın daha fazla belgenin gizliliğini kaldıracağını ekledi.
EYP’nin adımı Ankara ve Atina arasında ilişkileri geliştirmeye yönelik girişimleri izliyor. Yunan istihbaratının adı 2022 yılında bazı bakanların ve devlet yetkililerinin dinlendiği telekulak skandalına karışmış, talimatı Başbakan Kiryakos Miçotakis’in verdiği iddia edilmişti. (DW Türkçe)
