Lombardiya dünyada koronavitüsten en çok etkilenen bölgeydi. Doktorların psikolojileri de yaşananlardan etkilendi.
Paolo Miranda Cremona’dan bir yoğun bakım hemşiresi. “Artık daha sinirliyim. Kolay öfkeleniyorum ve kavga çıkarıyorum” diyor.
Birkaç hafta önce Paolo yoğun bakım ünitesindeki kötü, sevimsiz havayı fotoğraflarla göstermek istedi, “Bize ne olduğunu asla unutmak istemiyorum. Yakında tarih olacak” diyor.
Fotoğraf karelerinde iş arkadaşlarının hayat normale dönerken ‘2.aşama’ ile nasıl başa çıktıklarını göstermek istiyor.
“Acil durum yavaşlasa da, karanlıkla çevrili hissediyoruz-. Sanki yaralarla doluyuz. Gördüğümüz her şeyi içimizde taşıyoruz” diyor.
Kâbuslar ve gece terlemeleri
Bir yoğum bakım hemşiresi olan Monica Mariotti da benzer hislere sahip:
“İşler kriz zamanından daha zor halde.
“Savaşacak bir düşmanımız vardı. Fakat şimdi olanları düşünmek için zamanım var, kaybolmuş, amaçsız hissediyorum.'”
Kriz boyunca çok yoğunlardı ve yaşadıklarını düşünecek vakitleri dahi yoktu. Ancak pandeminin gerilimi azaldıkça, adrenalin de azaldı.
Biriktirilen tüm o stres yüzeye çıkmaya başladı.
“Savaşacak bir düşmanımız vardı. Şimdi yaşadıklarımızı düşünme vaktim oldu. Kaybolmuş, amaçsız hissediyorum.”
“Uyku bozukluğum var ve kâbus görüyorum. Her gece nefes nefese kalbim hızla atarak 10 kez kalkıyorum.” diyor Monica.
İş arkadaşı Elisa Pizzera hasta sayısının yoğun olduğu dönemde kendisini güçlü hissettiğini ancak şimdi çok yorgun, bitik olduğunu söylüyor.
Yemek yapmak veya evle ilgilenmek için bir enerjisi kalmadığını ve boş günlerinde evde koltukta oturarak geçirdiğini ifade ediyor.
‘Yeni normal’ yok
Martina Benedetti, Toskana’da bir yoğun bakım ünite hemşiresi ve hala daha arkadaşlarını, ailesini onlara virüs bulaştırma korkusuyla görmeyi reddediyor.
“Kocamla arama sosyal mesafe koydum. Farklı odalarda yatıyoruz” diyor.
“Çok yaralıyız, yaşadığımız her şeyi içimizde tutuyoruz.”
En basit şeyler bile ‘çok bunaltıcı’ gelmeye başladı Martina için, “Ne zaman yürüyüşe çıksam, çok gergin hissedip eve geri dönüyorum” diyor.
Şimdi neler olduğunu düşünmek için vakti olduğunu ve seçtiği mesleği sorguladığını söylüyor:
“Artık bir hemşire olup olmak istediğimi bilmiyorum. Altı yılda gördüğümden daha fazla insanın geçtiğimiz iki ay içinde öldüğünü gördüm.”
Son çalışmaların gösterdiğine göre İtalya’nın koronavirüsü en ağır atlatan yerlerindeki sağlık çalışanlarının %70’i tükenmişlik sendromu yaşıyor. Çalışmanın yazarı Serena Barello’ya göre ,”Doktorlar ve hemşireler için aslında en zor an bu.”
Bir krizle uğraştığımız zaman vücudumuz stresle ilgilenmemize yardımcı olan hormonlar yayar.
Dr. Barello, “Ancak ne zamanki neler olduğuna dair düşünmeye vaktiniz olursa ve toplum da hayatına devam etmişse o zaman tüm olaylar üstünüze gelip daha yorgun ve duygusal olarak sıkıntılı hissedersiniz.” diyor.
Bir sürü doktor ve hemşirenin pandemiden uzun süre sonra travma sonrası stres bozukluğu (PTSD) semptomlarına sahip olacağından endişe ediyor. Bu, travmatik bir deneyimin etkisinin, bazen aylar hatta yıllar sonra bir kişinin hayatını etkilediği zamandır.
Sağlık çalışanları için bu, işlerinin gerektirdiği yoğunluk ve odak ile çalışmaya devam etme yeteneklerini engelleyebilir.
“Artık hemşire olmak istediğimden emin değilim.”
Unutulmuş kahramanlar
Dünya çapında ön cephede çalışan doktorlar ve hemşireler hayatlarını riske atıp hasta tedavi ettikleri için kahraman ilan edilmişlerdi. Fakat İtalya’da bu sevgi zayıflıyor.
Monica, “Ölmekten korktukları zaman bizler kahraman olduk ancak bizi çoktan unuttular. İnsanların altlarını silen, tembel ve işe yaramaz insanlar olmaya geri döneceğiz.” diyor.
Torino’da hemşireler Koruyucu Kişisel Ekipman eksiklikleri için nasıl geçici çözüm bulduklarını göstermek için kendilerini birbirlerine zincirleyip çöp poşeti giyip protesto gösterisi düzenlediler.
Bir hemşire megafondan “Mart’ta kahramandık ama şimdi hepimiz unutulduk” diye bağırdı.
Kendilerine işleri için ödül ödeme sözü verilse de hala bu ödülü de alamadılar.
“Bir anda hepimiz kahraman olduk, sonra bizi unuttular.”
Kaçış yok
İtalya’da nereden bakılırsa 163 doktor ve 40 hemşire Covid-19’dan hayatını kaybetti. İçlerinden dördü kendi canlarına kıydı.
Ve yine de pek çok sağlık çalışanı neredeyse salgının hiç yaşanmadığı hissine kapıldıklarını söylüyor.
Bakım evlerindeki Covid-19 ile savaşan doktor Elisa Nanino, “Öfkeyle dolmuş hissediyorum” diyor ve kısıtlamalar kalktıktan sonra insanların dışarıda maskesiz ve sosyal mesafeye uymadan yemek yiyip, içtiklerini gördüğünü söylüyor:
“Kalkıp onlara gitmek yüzlerine karşı herkesi tehlikeye attıklarını bağırmak istiyorum. Bu bana ve aynı meslektaşlarıma karşı çok büyük bir saygısızlık.”
Tüm sağlık çalışanları, halkın desteğinin bu krizi aşmalarında en büyük yardımcı olduğu konusunda hemfikir.
Paolo, “Ben bir kahraman değilim ancak beni önemli hissettirdi” diyor.
Dr. Barello’nun çalışmasına göre Travma Sonrası Stres Bozukluğu (PTSD) ile mücadele eden sağlık çalışanlarına yardım etmemizin en güçlü yolu toplum tarafından tanınmalarını sağlamak. Dr. Barello “Hepimizin oynaması gereken önemli bir rol var. Doktorların ve hemşirelerin bizler için neler yaptıklarını unutmamamız gerekli” diyor.
Askerler savaş alanını bırakıp eve geri gelebilir ve travmalarıyla evde uğraşabilirler. Ancak bu doktorlar ve hemşireler her zaman 12 saatlik vardiyaya hazır halde.
Ruh sağlıkları ne kadar kötü olursa olsun, bunlarla başa çıkmak zorunda olduklarını söylüyorlar.
Paolo, “Tıpkı savaştan yeni dönmüş bir asker gibi hissediyorum. Tabii ki sokaklarda silah ve ceset görmedim ancak pek çok açıdan ben de siperde gibi hissettim” diyor.
