Arkeologlar antik bir Türk anıtına kazınmış ve uzun zamandır tartışılan bir metnin anlamını nihayet çözdü.

Eski Frig dilinde yazılmış ve ağır hasar görmüş yazıt, Türkiye’nin batısında yer alan ve üzerinde sfenks figürleriyle aslanlarla çevrili bir tanrıça bulunan 2 bin 600 yıllık Aslankaya anıtına kazınmış.

1884’te keşfedilen yapının üzerindeki yazılar zaman ve vandalizm nedeniyle neredeyse silinmiş ve akademisyenler yüzyılı aşkın süredir bunların anlamını tartışıyor.

Geçmişte ana yazıtı okuma girişimleri, harflerden sadece 4’ünün görülebildiğini ve geri kalan metnin çoğunlukla anlaşılamadığını ortaya koymuştu.

Şimdiyse araştırmacılar, yazıtta Yunanlılar tarafından tanrıların anası olarak saygı duyulan bir tanrıça olan “Materan” adının yazdığını keşfetti.

Metni okumak için araştırmacılar kuşluk vakti ışığından yararlandı. Bu sırada oluşan gölgeler kalan izleri belirginleştirdi ve yazıdaki harflerin çözülmesini sağladı.

Araştırmacılar, varsayımsal yazıtlarını anıtın 19. yüzyıldan kalma eski fotoğraflarıyla karşılaştırdı ve metnin, Frig yazıtlarında kelime ayırıcı olarak yaygın şekilde kullanılan diğer karakterlerle birlikte “Materan” olarak yazıldığı sonucuna vardı.

Frig dilinde Materan, koruyucu ve esas tanrı olarak saygı gören ana tanrıçaya karşılık geliyor.

Bilim insanları anıtın bazı stilistik detaylarına dayanarak metni MÖ 6. yüzyılın ilk yarısına ya da ortasına tarihlendirdi.

Bu da Aslankaya anıtının, Lidya İmparatorluğu’nun Türkiye’nin doğusundaki Frigya İmparatorluğu’yla birlikte bölgeye hakim olduğu dönemde yapılmış olabileceğini düşündürüyor.

Bu, altın ve gümüş sikkelerin yaratıcısı Lidya’nın da ana tanrıçaya saygı duyduğu bir dönemdi.

Araştırmacılar, bulguların iki imparatorluk arasındaki kültürel bağı ve ana tanrıçaya önemli bir tanrı olarak tapınmalarını daha da desteklediğini söyledi.

Independent Türkçe