Beyaz Saray’da dün bir araya gelen iki liderin, nadir toprak elementlerine ilişkin anlaşmayı imzalaması bekleniyordu. Ancak Trump ve Zelenski arasında çıkan hararetli tartışma nedeniyle anlaşma imzalanmadı ve planlanan basın toplantısı da iptal edildi.
Ne olmuştu?
Görüşmenin başında Zelenski, ABD yönetiminin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i durdurmadığından şikayet etti. ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ise söze girerek Zelenski’ye “saygısızlık yaptığını” söyledi. Tartışmada gerginlik artarken Trump devreye girerek, “Ya bu anlaşmayı imzalarsınız ya da biz yokuz. III. Dünya Savaşı’nı başlatacak bir kumar oynuyorsun” ifadelerini kullandı.
“Özür dileyecek bir şey yapmadım”
Vance ve Trump tarafından konuşması sürekli engellenen Zelenski ise mevcut maden anlaşması metninin yeterli olmadığını, ABD’nin Ukrayna’nın talep ettiği güvenlik garantilerini sağlamadığını belirtti. Hararetli zirvenin ardından Trump, Zelenski için “Barışa hazır olduğunda geri gelebilir” ifadelerini kullanırken, Ukrayna lideri “Özür dileyecek bir şey yapmadım” dedi.
Barış anlaşması hedefine gerileme
Wall Street Journal (WSJ), tartışmada “Ukrayna’nın, savunmasına uzun vadede daha güçlü destek sağlamaya yönelik kritik bir fırsatı kaçırdığını” yazıyor. Trump içinse “Kiev’le Moskova arasında barış anlaşması yapma hedefinde gerileme yaşadı” yorumu paylaşılıyor. Trump ve Zelenski Gerilimi: Ukrayna Savaşına Etkisi Ne Olacak?
Washington merkezli düşünce kuruluşu Avrupa Politika Analizleri Merkezi’nden Alina Polyakova, Trump ve Zelenski arasındaki anlaşmazlığın Putin’i güçlendirebileceğine dikkat çekiyor:
Kimse bu durumdan Putin kadar zevk almıyor. Durum sıcakken Rusların Ukrayna’nın teslim olması için bir anlaşma yapmak üzere hızla harekete geçmesini bekliyorum.
Kimliğinin açıklanmaması şartıyla Washington Post’a konuşan bir ABD’li yetkili, Zelenski’yle tartışmanın ardından Washington’ın Ukrayna’ya tüm askeri yardımları durdurmayı planladığını söylüyor.
Joe Biden yönetiminde görev yapan Savunma Bakan Yardımcısı Celeste Wallander ise şu yorumları paylaşıyor:
Artık Beyaz Saray tarafını seçmiş ve çözüme zorla ulaşmak için Putin’in safına geçmiş gibi görünüyor.
BBC’nin analizinde, Zelenski ve Trump arasındaki tartışmanın “NATO için büyük sorun yaratacağı” ifade ediliyor. Trump, Ukrayna’nın “NATO’yu unutması gerektiğini” de söylemişti.
Rus gazetesi Kommersant da tartışmayla ilgili çeşitli uzmanların görüşlerini derledi. Moskova Devlet Diplomasi Enstitüsü’nden Maksim Suçov, “Zelenski’nin yapmaması gereken tüm hamleleri gerçekleştirdiğini” savunuyor. Akademisyen, bu durumun Moskova için “fırsat yarattığını” da belirtiyor.
Moskova Ekonomi Yüksekokulu’ndan Dmitri Suslov ise Trump ve Zelenski arasındaki gerginliğe dair şu değerlendirmeleri yapıyor:
Bu, Ukrayna’nın mağlubiyetini hızlandıracak ve Rusya’nın talepleri doğrultusunda barış anlaşması imzalanmasını sağlayacak.
Independent Türkçe, Wall Street Journal, Washington Post, BBC, RT
