Yerleşim tarihi M.Ö. 4.000 yılında sağlanan ve tarih sahnesinde farklı medeniyetlere ev sahipliği yapan Samsun’un Çarşamba ilçesinin 1947 yılına ait yerleşim planı ortaya çıktı.
Detaylı şekilde tasarlanan imar planında; ‘Çarşamba için düşünülmüş ev tipleri, belediye binası, sanayi bölgesi, küçük sanayi bölgesi, ticaret bölgesi, halkevi, panayır bölgesi, ikamet bölgesi, okullar, spor alanı, mezbaha hayvan pazarı, elektrik santrali, kaymakam evi, hamamlar, yeşillikler parklar, çocuk bahçeleri, yeşil bandlar, belediye bahçesi ve parkı, hükümet, halkevi ve halk partisi bahçeleri, fidanlıklar, 1’nci, 2’nci, 3’ncü ve 4’ncü derece yollar, şehir oteli, gazinosu ve lokantası ve de kasabanın nüfus ve imar planına göre vaziyeti’ başlıklarına yer aldı.
ÇARŞAMBA’NIN TARİHİ
Hititlerin (M.Ö.1650-1200) hâkimiyetinden sonra, M.Ö.7.yy’da Miletoslu denizcilerin İris adını verdikleri Yeşilırmak kıyısında şimdiki Ordu köyü civarında Miskire adında koloni kurdukları biliniyor. M.Ö. 8.yy’da yörede Amazonların yaşadığı rivayet ediliyor. Ancak bunların İskit kadınları olma ihtimali daha yüksek olarak görülüyor. Daha sonra Amasya merkezli Pontus Krallığı (M.Ö.302-71) hâkimiyeti yaşayan yöre, Roma İmparatorluğu (M.Ö.71 M.S. 395) ve Bizans (395-1086) gibi devletlerin hâkimiyetinde kaldığı biliniyor. Ayvacık ilçesi çevresinde yerleşik İtilbaşı ve Tuna oymağını oluşturan Türklerin 750-925 yılları arasında Kafkasya ve Tuna üzerinden buraya gelmeleri olarak düşünülüyor. 1071 Malazgirt zaferinin ardından Danişmentliler zamanında, 1158 yılında Yağıbasan’ın, Yeşilırmak ve Kızılırmak ağızları arasındaki alanı ele geçirmesine karşın, Bizanslılar yeniden yöreye hakim oldukları ve yörenin daha sonra Anadolu Selçukluları Moğol İlhanlı Devleti, Trabzon Rum Devleti ve Taceddinoğulları Beyliği yönetiminde kaldığı kaydediliyor. Taceddinoğulları’nın Canik-i Göl, yani Terme ve Arım (Bugünkü Çarşamba ve Ayvacık ile Salıpazarı, Tekkeköy ve Asarcık’ın bir kısmı,)ın yanında Niksar çevresini yönettiği bilgisi bulunuyor.