Dünya’nın merkezine dair yeni ve detaylı bir araştırma, gezegenin iç çekirdeğinin şeklinin değiştiğini ortaya koydu.
Dünya’nın iç çekirdeği en az 5.000 kilometre derinlikte yer alıyor. Güneş’ten daha sıcak olan bu yapı, neredeyse saf demirden oluşan katı bir küre olarak nitelenebilir.
Yaklaşık 1.200 kilometre çapındaki küre, onu çevreleyen ve dış çekirdek diye bilinen, eriyik demir ve metal denizinde serbestçe dönüyor.
Daha önce yapılan araştırmalar, iç çekirdeğin dönüş hızının değiştiğini ve son dönemde yavaşladığını ortaya koymuştu. Ayrıca, iç çekirdeğin belirli aralıklarla yön değiştirdiği de biliniyor.
Yeni araştırmada ise ABD’deki Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden bir ekip, çekirdeğin yalnızca dönüş hızının değil, aynı zamanda şeklinin de değiştiğini gösterdi.
Hakemli bilimsel dergi Nature’da yayınlanan yeni keşif, çekirdeğin tam olarak nasıl davrandığına dair daha ayrıntılı bir tabloyu ortaya çıkaracak.
Araştırma ekibinden John Vidale, ScienceAlert’e yaptığı açıklamada, “Daha önce belgelenmemiş bir süreci tespit etmek heyecan verici” dedi.
“Her zaman bir sonraki tuhaf ve derin gerçeği bulmayı umuyoruz ve bu gözlem yepyeni. Bir sonraki adım, haklı olduğumuzdan emin olmak ve modellerimizi geliştirmek olacak.”
Euronews Türkçe’de yer alan habere göre: Vidale ve meslektaşları, deprem verilerini kullanarak yıllardır iç çekirdeğin gizemlerini ortaya çıkarmak için çalışıyor. Dünya’nın merkezine inip bu demir küreyi doğrudan gözlemlemek mümkün olmadığı için bilim insanları sismik dalgaların gezegenin derinliklerinde nasıl hareket ettiğini ölçerek, çekirdeğe dair dolaylı gözlemler gerçekleştiriyor.
Vidale ve ekibi son araştırmada gezegende meydana gelen 168 tekrarlayan deprem çiftini inceledi. Birbiriyle tıpatıp aynı büyüklükte ve özellikteki depremlere “deprem çifti” adı veriliyor. Bu yüzden de deprem çiftlerinin yaydığı sismik dalgaların ilerleyiş şeklindeki ufak farklılıklar, çekirdekteki değişimleri anlamak açısından eşsiz bilgi kaynakları sunuyor.
Son araştırmada incelenen sismik dalgalar da, iç çekirdek sınırında küçük çöküntüler ve yükselmeler meydana geldiğini ortaya koydu.
Vidale, “Değişikliklerin iç çekirdeğin tam anlamıyla içinde olması mümkün, ancak bu daha az olası. Tahminimiz, iç çekirdeğin yüzeyinde erime noktasında meydana geldikleri yönünde,” dedi.
Ekip şimdi deneylerini tekrarlayarak keşiflerinden emin olmak istiyor.
Vidale konuyla ilgili şu ifadeleri kullanıyor: “Daha fazla veri, yeni iddiaları daha iyi anlamak için en iyi yoldur.”
